“ΙΣΧΥΡΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΕ ΚΑΝΕΙ Η ΠΑΙΔΕΙΑ”

Ο ηθοποιός Νίκος Παντελίδης μίλησε στο Athens Art Theater και στην Άννα Χατζή για την υποκριτική, το θέατρο, την τηλεόραση , τον κινηματογράφο, τους ρόλους τους οποίους έχει ερμηνεύσει και την εναλλαγή αυτών, την παράσταση “Μά.Θυμα” σε σκηνοθεσία της Δανάης Ρούσσου στο θέατρο “Olvio”, την εξουσία , τη βία, την αποξένωση και τα άμεσα επαγγελματικά του σχέδια

Είστε από τους ηθοποιούς με πολλές ερμηνείες στο θέατρο, την τηλεόραση και τον κινηματογράφο. Τι σας ώθησε στην υποκριτική;
Η πλήρης αποδοχή σε βαθύ επίπεδο, ότι όλα είναι θέατρο, και συνεπώς καλούμαστε διαρκώς στην καθημερινότητά μας να αυτοσχεδιάζουμε και να παίζουμε διαφορετικούς ρόλους (αυτό που απλά λέμε ως συμβουλή: «Προσαρμόσου στις καταστάσεις!»), με οδήγησε στο Θεατρικό Εργαστήρι του Άκη Δαβή. Φυσικά όχι τόσο απλά γιατί ενδιάμεσα μεσολάβησαν και κάποιες συμπτώσεις… Οφείλω όμως να συμπληρώσω ότι ο καθημερινός αυτοσχεδιασμός είναι πολλές φορές τόσο εξαντλητικός ώστε γυρνούμε στο σπίτι κατάκοποι. Το ίδιο συμβαίνει και στον ηθοποιό αλλά αυτός έχει κάνει πρόβες γι’ αυτήν την παράσταση.

Η εναλλαγή των ρόλων επηρεάζει την ψυχολογία σας;
Έχουν υπάρξει κάποιοι ρόλοι που επηρέασαν πολύ την ψυχολογία μου και πέρασε πολύς καιρός αφότου τελείωσε η «δουλειά» για να αισθανθώ μέσα μου τη γαλήνη. Έτσι θυμάμαι την ταινία «Κλέφτης ή η πραγματικότητα» της Αντουανέττας Αγγελίδη, τη θεατρική παράσταση «Ο Αρτώ θυμάται τον Χίτλερ και το Καφέ Ρομάν» του Tom Peuckert σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Καντιώτη και «Μακμπέθ. Η βίβλος του σκότους» διασκευή και σκηνοθεσία του Θόδωρου Εσπίριτου. Το περπάτημα στην πόλη και η ταχύτατη αν και βίαια τις περισσότερες φορές, εναλλαγή των εικόνων, με ηρεμεί και με γειώνει. Μου αρέσει να λέω ότι περπατάμε (όπως λέει ο στίχος του ποιήματος) «Πάνω κάτω η Πατησίων» αλλά αν πάρουμε τα μάτια μας από το πλακόστρωτο και κοιτάξουμε ψηλότερα, τότε θα αντικρύσουμε την Ακρόπολη. Άλλωστε μελετώ στο δρόμο. Διαβάζω τους ρόλους στο δρόμο, περπατώ και μονολογώ!

Τι σημαίνει το θέατρο για σας;
Αγαπώ το Θέατρο. Το αγαπώ πολύ. Αγαπώ την πρόκληση που προσφέρει απλόχερα ο καινούργιος ρόλος. Λατρεύω το να ανακαλύπτω μέσα μου νέες διαδρομές για να πλησιάσω ένα χαρακτηριστικό του ήρωα που μου αποκαλύφθηκε στην πρόβα ή αργότερα στις παραστάσεις. Μου αρέσει να παρατηρώ πώς ο ήρωας ξεπηδάει από το κείμενο και σιγά-σιγά αρχίζει να περπατάει στη σκηνή. Όλο αυτό το εφήμερο, άπιαστο, άυλο της θεατρικής τέχνης ασκεί μέσα μου αφάνταστη γοητεία….

Έχετε διδάξει στο θεατρικό εργαστήρι του Δήμου Λυκόβρυσης – Πεύκης. Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που λέτε στους μαθητές σας;
Το πρώτο πράγμα που λέω είναι: «Χαρά. Χαρά και Επιμονή!» Αυτά είναι τα απαραίτητα συστατικά που χρειάζονται ώστε να προστεθούν και όλα τα άλλα…

Παράσταση «Μα.Θυμα». Σχολιάστε μου τον τίτλο;
Η λέξη Μάθημα χωρίστηκε στα δύο και άλλαξε ορθογραφία. Το πρώτο συνθετικό οφείλεται σε μια φράση του κειμένου: «Πείτε Μα όπως μαμά…» και το δεύτερο συνθετικό της λέξης Μα.Θυμα, που αποτέλεσε και τον τίτλο της παράστασής μας, οφείλετε στην ύπαρξη ενός φανερού θύματος. Γράφω «φανερού», γιατί στην πραγματικότητα και οι τρεις ήρωες αυτού του θεατρικού έργου, είναι θύματα.

Τι συμβολίζει το ασπρόμαυρο περιβάλλον της σκηνής;
Το άσπρο-μαύρο είναι «θέση». Το χρώμα είναι φλυαρία. Ήταν ζητούμενο σε αυτή την παράσταση ό,τι υπάρχει να είναι θέση. Η φόρμα η οποία ήταν το ζητούμε από τη σκηνοθέτιδα της παράστασης Δανάη Ρούσσου, δεν θα μπορούσε να συμβαδίζει με την πολυχρωμία στα ρούχα, στο σκηνικό ή στο φωτισμό. Το κείμενο του Ιονέσκο μιλάει για πράγματα τα οποία δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με φράσεις όπως «ίσως», «θα δούμε» κλπ. Μιλάει για την καταστροφή της παιδείας και την εξαγορά της. Μιλάει για το ρατσισμό. Μιλάει για τη χρήση της γνώσης. Μιλάει για τον φασισμό. Όλα αυτά μπορούν να αντιμετωπιστούν με την παιδεία και με την ικανότητα των ανθρώπων-πολιτών να παίρνουν «θέση» απέναντι στα όσα συμβαίνουν. Δεν υπάρχει χρόνος για φλυαρία.

Ένα έργο παράδειγμα για την εξουσία των ρόλων. Τι μπορεί να σε κάνει ισχυρό;
Ισχυρό μπορεί να σε κάνει η παιδεία. Και λέγοντας παιδεία, εννοώ την ικανότητα του ανθρώπου να διαβάζει ορθά την πληροφορία. Η χρήση της πληροφορίας είναι πλέον επιστήμη. Η ορθή ανάγνωση οδηγεί τον άνθρωπο έξω από τον «όχλο» (λέξη του Ιονέσκο μέσα από το κείμενο) και συνεπώς τον καθιστά ισχυρό ή αν προτιμάται ελεύθερο από κάθε λογής σκλαβιά υλική ή πνευματική.

Η παρεμβολή της υπηρέτριας στον διάλογο των πρωταγωνιστών είναι υπαρκτή ή μέρος της φαντασίας του καθηγητή;
Η Υπηρέτρια υπάρχει. Ζει, αναπνέει και εργάζεται σε αυτό το σπίτι. Ίσως να ήταν η νταντά του Καθηγητή, ίσως η πρώτη του δασκάλα, ίσως να ήταν αυτή που τον έκανε άντρα. Η παρεμβολή της δηλαδή είναι υπαρκτή, καίριας σημασίας και καθοριστική για τη διαμόρφωση της προσωπικότητας του Καθηγητή. Αρχικά μάλιστα της λέει ότι μπορεί να τα καταφέρει μόνος του, ενώ στη δεύτερη παρεμβολή της, της λέει ότι είναι ώριμος πια και να τον αφήσει ήσυχο… Ίσως… με την πράξη του ο Καθηγητής να αποδεικνύει την ωριμότητά του στην Δασκάλα του η οποία τον παρακολουθεί.

Πόσο καθοριστικός μπορεί να γίνει ο ρόλος του καθηγητή για τη διάπλαση της προσωπικότητας ενός μαθητή;
Πολύ. Είχα έναν καθηγητή στο λύκειο που μας δίδασκε αρχαία ελληνικά. Εγώ θα πήγαινα στην πρώτη δέσμη και προσπαθούσα να διαβάζω περισσότερο μαθηματικά, φυσική και χημεία…. Λοιπόν, μου είχε κάνει μία ερώτηση για το συντακτικό μιας πρότασης. Εγώ απάντησα και έγινε χαλασμός!!! Γέλασαν όλοι δυνατά και ο ίδιος αν και ήταν πολύ διακριτικός άνθρωπος, δεν μπόρεσε να κρατηθεί! Θυμάμαι ασφαλώς την αμηχανία μου… δηλαδή την ντροπή μου. Όλη την υπόλοιπη χρονιά με ρώτησε άλλη μια φορά για το ρήμα ή το αντικείμενο μιας πρότασης, αλλά με είχε ταράξει στην κυριολεξία να με ρωτάει συνεχώς για το «τι σημαίνει αυτό», «τώρα τι εννοεί», «τι θέλει να μας πει ο συγγραφέας» κλπ…. Ο τρόπος του με οδήγησε να μην μάθω συντακτικό αλλά να μπορώ να διαβάζω ένα κείμενο.

Τι είναι αυτό που έχει οδηγήσει τον άνθρωπο στην βία, την έλλειψη επικοινωνίας και την αποξένωση;
Πιστεύω ότι είναι η βία που εισπράττει από την Πολιτεία. Η απαξίωση του ανθρώπου, της ζωής και των ιδανικών του, αλλά και η ανάδειξη άλλων αξιών όπως είναι το χρήμα, οδήγησε και συνεχίζει να οδηγεί τους ανθρώπους σε ακραίες θέσεις και λύσεις των προβλημάτων τους.

Το θέατρο και η τέχνη γενικότερα έχει τη δύναμη να ευαισθητοποιήσει και να κινητοποιήσει τον κόσμο;
Όχι. Το θέατρο και η τέχνη γενικότερα δεν μπορεί αλλά και δεν έχει αυτή τη δύναμη. Μπορεί να κινητοποιήσει μόνο τους ήδη ευαισθητοποιημένους θεατές. Εδώ ερχόμαστε πάλι στο ίδιο θέμα, στην Παιδεία. Εκθέσεις ζωγραφικής, μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι, θέατρα, κινηματογράφοι, αίθουσες συναυλιών, βιβλιοθήκες και και και….. είναι τα όπλα ενάντια στην κατάντια και στην επιθυμητή εντέλει από όλους, καταστροφή της παιδείας και των σχολείων. Έτσι μόνο μπορούν οι νέοι άνθρωποι να ευαισθητοποιηθούν ώστε να αποφύγουν κακοτοπιές και εντέλει να κινητοποιηθούν.

Ετοιμάζεται κάτι άλλο για την συνέχεια της σεζόν;
Συζητώ διάφορα… σχέδια, όνειρα και επιθυμίες.