«Θεωρώ ότι είναι ευλογημένη στιγμή η συνάντηση μου με τη Φιλιώ »

Η σπουδαία , καταξιωμένη και ταλαντούχα ηθοποιός Δέσποινα Μπεμπεδέλη μίλησε στο AthensArtTheater και στην Άννα Χατζή για την επιστροφή της στη θεατρική σκηνής της Αθήνας, την επιτυχημένη παράσταση «Φιλιώ Χαϊδεμένου» σε σκηνοθεσία Βασίλη Ευταξόπουλου και απόδοση Άνδρης Θεοδότου στην οποία καθηλώνει τους θεατές ερμηνεύοντας την ζωή της εμβληματικής Φιλιώς από τη Μικρά Ασία.  

Μετά από 10 χρόνια επιστρέφετε στο θεατρικό σανίδι. Τι σας ώθησε σε αυτή την απόφαση ;
Με ενθουσίασε το κείμενο, με συνάρπασε θα έλεγα. Πρώτα το βιβλίο και σιγά σιγά η διασκευή από την Κα Θεοδότου. Βέβαια όταν με προσέγγισαν ο κος Ευταξόπουλος και ο κος Καρούνης διέκρινα από την προκαταρκτική συζήτηση την οποία κάναμε ότι αυτή η συνεργασία θα είχε πολύ καλό αποτέλεσμα το οποίο θα προερχόταν από καλές σχέσεις. Αυτό είναι κάτι που με ενδιαφέρει. Όταν δουλεύω θέλω να έχω συνεργάτες, τους οποίους να αγαπώ και να με αγαπούν, να τους εμπιστεύομαι και να με εμπιστεύονται και το όλο κλίμα της συνεργασίας να είναι ήπιο, φιλικό, συντροφικό και συναδελφικό. Αυτά όλα από την πρώτη στιγμή αισθάνθηκα ότι θα συμβούν. Έτσι λοιπόν οι άνθρωποι αλλά και το κείμενο με έκαναν να πω το «ναι».

Στο κείμενο υπάρχουν αλλαγές σε σχέση με το βιβλίο;
Οι μονόλογοι είναι οπωσδήποτε λόγια της Φιλιώς, βγαλμένα μέσα από το βιβλίο, όπως και τα λόγια των υπολοίπων συναδέλφων. Απλώς έχει δημιουργηθεί ένας κορμός ώστε να γίνει το πεζό θεατρικό έργο, περισσότερο για να συνδέσουμε το παρελθόν με το παρόν.

Ήταν σκοπός να αποδοθεί η ιστορία όπως ακριβώς την έζησε η Φιλιώ και το κείμενο να παραμείνει αυτούσιο;
Φυσικά! Το αξιοθαύμαστο είναι ότι αυτός ο λόγος είναι τόσο δυνατός, αληθινός και αναμφισβήτητα βγαλμένος από το στόμα μίας απλής γυναίκας, σχεδόν αγράμματης, η οποία πήγε μέχρι τα μισά της τετάρτης δημοτικού. Είναι ο λόγος της Φιλιώς, βγαλμένος από το δικό της στόμα και βίωμα.Αυτό μας ενδιέφερε άλλωστε. Αλλιώς δεν έχει νόημα ένας διασκευαστής να γράψει ένα δικό του έργο με βάση την Ιστορία της Φιλιώς. Θα μπορούσε να το κάνει αλλά η ουσία του έργου βγαίνει από τη δύναμη της αφήγησης της.

Υπάρχει σύνδεση εκείνης της εποχής με αυτό που ζούμε σήμερα;
Βέβαια. Όταν βλέπουμε αυτά τα τερατώδη πράγματα τα οποία συμβαίνουν μπροστά στα μάτια μας, με τους πρόσφυγες, διωγμένους από τις πατρογονικές τους εστίες. Είναι δυστυχώς επανάληψη της ιστορίας αυτής.

Η παράσταση πλαισιώνεται από μουσική και τραγούδια της Μικράς Ασίας. Έχουν διασκευαστεί;
Στην παράσταση υπάρχουν δύο τραγούδια τα οποία έχει συνθέσει ο Κος Καρούνης σε στίχους του Χρήστου Παπαδόπουλου, «Το αποχαιρέτησμα» και  «Το τραγούδι της Φιλιώς» το οποίο ακούγεται στο τέλος του έργου. Όλα τα υπόλοιπα τραγούδια είναι αυθεντικά τραγούδια της Ανατολής.

Η Φιλιώ έζησε σκληρές, απάνθρωπες και βίαιες καταστάσεις και γεγονότα. Τι της έδωσε δύναμη  να συνεχίσει τη ζωή της και να είναι συνεχώς δημιουργική;
Αυτή ακριβώς είναι η ιδιαιτερότητα και το μεγαλείο της Φιλιώς, όπου μέσα από τόσες απερίγραπτες περιπέτειες, τόσα βάσανα και πόνο που ένιωσε, κατάφερε με τη δύναμη της θέλησης , της πίστης και της αγάπης της για τη ζωή να παλέψει , να ζήσει μέχρι τα 107 της χρόνια. Υπάρχει μία φράση κλειδί της Φιλιώς η οποία λέει «Με εμένα κάτι συνέβαινε και όλα άλλαζαν την τελευταία στιγμή». Την προστάτευε μία καλή μοιρά , η οποία την έσωσε από τον θάνατο και από όλα τα άλλα δεινά που υπέστη εκείνη αλλά και ο όλος ο μικρασιατικός πληθυσμός. Η Φιλιώ κατάφερε με τη δύναμη της ψυχής και του μυαλού της να επιζήσει. Υπάρχει μία ακόμα φράση την στιγμή που αντικρίζει την φίλη της με κομμένο κεφάλι από τα πολυβόλα όπου την παράτησε και έφυγε , δεν την ένοιαζε πια. Η λογική φτάνει στο ακραίο σημείο. Λέει: «Αυτή πέθανε , εγώ πρέπει να ζήσω» και σε εκείνο το σημείο  συνεχίζει λέγοντας «Τα αντικρίζεις όλα αυτά με μία ψυχραιμία που δεν την πιστεύεις. Από άνθρωπος γίνεσαι υπεράνθρωπος για να ζήσεις. Η ζωή είναι πολύτιμη και ο κάθε ένας ανάλογα με τη δύναμη που έχει την υπερασπίζεται». Η Φιλιώ ήταν ένας γίγαντας μέσα της, ήθελε να ζήσει και έζησε, γιατί είχε όνειρα και σκοπό. Η καλή της μοίρα την βοήθησε και μέχρι το τέλος της ζωής της έκανε πραγματικότητα τα όνειρα της. Το μεγάλο της όνειρο ήταν το Μουσείο. Μάζεψε όλα τα ενθυμήματα από τη χαμένη πατρίδα , ώστε να τα βάλει σε ένα μουσείο για να συντηρήσει ζωντανή την μνήμη και τον μικρασιατικό πολιτισμό και το έκανε.

Η Φιλιώ αποτελεί πρότυπο ζωής;
Είναι μία προσωπικότητα που πρέπει να την έχει κάποιος σαν μοντέλο στη ζωή του και να παίρνει κουράγιο από τις εισπράξεις της, την αισιοδοξία και την αγάπη της για τη ζωή. Ο καθένας μπορεί, φτάνει να πιστεύει και να έχει ελπίδα για ζωή και αγάπη για αυτήν. Είναι πρότυπο η Φιλιώ, ένας άνθρωπος που ο κάθε ένας πρέπει να τον έχει σαν εικόνισμα. Να παίρνει θάρρος για τις δικιές του αντιξοότητες και να παλεύει για κάθε τι.
​
Ο κόσμος έχει αγαπήσει την παράσταση. Σε τί οφείλεται αυτή η μεγάλη προσέλευση;
Αυτή η καθαυτή προσωπικότητα της Φιλιώς. Μέσα από την παράσταση ο κόσμος κάθε γενιάς θυμάται, μαθαίνει την αλήθεια και την πραγματική ιστορία της καταστροφής της Σμύρνης. Το κοινό απαρτίζεται από όλες τις ηλικίες. Όλοι φεύγουν συγκλονισμένοι γιατί έχουν ακούσει την ιστορία μιας γυναίκας που τα έζησε όλα αυτά και ήταν μία από τους πολλούς που υπέστησαν αυτή τη συμφορά.

Η προσέγγιση του ρόλου σας δυσκόλεψε;
Πάρα πολύ! Με ενδιέφερε να εκφράσω υποκριτικά τον δικό της ψυχισμό, τον χαρακτήρα της.

Πως σας επηρέασε ψυχολογικά αυτός ο ρόλος;
Θετικά, πολλές φορές από τότε που ξεκινήσαμε να μελετάμε και να παίζουμε το έργο, θέλοντας κάτι να σκεφτώ ή να πω, ανατρέχω σε φράσεις σοφές της Φιλιώς. Κάποιες φράσεις της είναι για μένα κλειδιά. Με επηρέασε πολύ θετικά και με έχει ηρεμήσει. Μου έχει ξανά δώσει μία εσωτερική ζωντάνια , ευφορία, μια διανοητική φωτεινότητα. Θεωρώ ότι είναι μία ευλογημένη στιγμή για μένα η συνάντηση μου με τη Φιλιώ.

Πως νιώθετε μετά το τέλος κάθε παράστασης;
Ευτυχής. Κάθε φορά συζητώντας με τους συναδέλφους, ανακεφαλαιώνοντας την κάθε βραδιά, βλέπουμε ότι κάθε φορά είναι και καλύτερη. Γιατί ο κόσμος μας κάνει να είμαστε καλύτεροι. Είναι τόσο προσηλωμένος, συγκινημένος και ενθουσιασμένος στο τέλος που δεν μπορούμε παρά να φεύγουμε από το θέατρο γεμάτοι χαρά, ικανοποίηση και ευτυχία.

Η παράσταση μέχρι πότε θα παίζεται;
Θα πάμε Κύπρο, στις 15 Μαρτίου θα επιστρέψουμε στην Αθήνα για τρεις εβδομάδες και μετά από μία παύση για να γιορτάσουμε το Πάσχα θα φύγουμε για Θεσσαλονίκη.

Υπάρχει στο μυαλό σας κάτι για το μέλλον;
Προς το παρόν , η Φιλιώ και μόνο!