“Είμαι Ασκημένος ηθοποιός”

Ο επιτυχημένος και ξεχωριστός ηθοποιός και σκηνοθέτης Γιώργος Λιβανός μίλησε στο Athens Art Theater και στην Άννα Χατζή για το θέατρο, την υποκριτική, τη συγγραφή, το θέατρο “Studio Κυψέλης“, τις συνεργασίες του και τις μέχρι τώρα εμπειρίες του στο χώρο, την παράσταση “Λεντς” την οποία υπογράφει τη σκηνοθεσία , την παράσταση  ​« Ο Fellini και τα όνειρα των κλόουν» στην οποία πρωταγωνιστεί και τα επόμενα σχέδια του

Πότε αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το θέατρο;
Σε ηλικία 6 ετών έγραψα έκθεση ιδεών, μία ολόκληρη σελίδα με κεντρική ιδέα… όταν μεγαλώσω θα γίνω ηθοποιός! Οι γονείς μου εξαιρετικά καλλιεργημένοι με πήγαιναν θέατρο. Από τον Ποταμίτη και την Καλογεροπούλου, ως το Τέχνης, το Εθνικό, τον Ευαγγελάτο, τον Μουσούρη, τον Μυράτ (από τα 8 πήγαινα σε θέατρο ενηλίκων). Προκαθορισμένη επιλογή, αλλά μάλλον και μικρόβιο! Οριστικοποιήθηκε, όταν στα 16 έπαιξα θέατρο σχολικό Αίμωνα.. Ε , το «ρυάκι» πήρε όλο το νερό! Στα 17 πέρασα Εμποροπλοιάρχων Κύμης ( δεν φοίτησα ποτέ ) και πρώτος στις Εισιτήριες του ΥΠ.ΠΟ. για τις δραματικές σχολές.

Με τι κριτήριο επιλέγετε ένα έργο αλλά και τους ηθοποιούς που πρόκειται να το πλαισιώσουν; 
Με βάση τη δική μου θέση , κάνω θέατρο λόγου, όπως το διδάχτηκα στο εξωτερικό που σπούδασα ( Folkteatern) . Επιλέγω κείμενα σημαντικά και με ενδιαφέρει να μην είναι μονοδιάστατες οι επιλογές ( ένα είδος θεάτρου ή κλασσικό, μοντέρνο ή μεταμοντέρνο). Οφείλω να δοκιμάζω τη σημαντική μου ομάδα Θεατρίνων Θεατές σε όλα τα είδη, όπως εγώ δοκιμάστηκα σαν ηθοποιός από τα 17 που άρχισα να παίζω επαγγελματικά. Θεματικά με ενδιαφέρει η αιώνια μάχη αρσενικού – θηλυκού, το παιχνίδι της διεκδίκησης, αλήθειας και ό,τι αφορά στην κρίση του πολιτισμού ( όπως αυτή κι αν υφαίνεται , όσο ο καιρός περνά). Συμμέτοχοι στην επιλογή έργων στενοί μου συνεργάτες ( Μαριάννα Τόλη, Βασίλης Μπουζιώτης, Καίτη Ιμπροχώρη , Γιάννης Σολδάτος) που με παροτρύνουν συνήθως θετικά να ακολουθώ τις αρχικές ενστικτώδεις επιλογές μου. Έχω ατζέντη από την Αγγλία, έχω επαφή με διεθνή ιδρύματα θεάτρου, είμαι μέλος της Ε.Ε.Σ. του Σ.Ε.Η., της Ένωσης Μικρών θεάτρων, και των Επιχορηγουμένων Σχημάτων. Τα τελευταία χρόνια ο Γιάννης Σολδάτος γράφει έργα ειδικά για μένα και την ομάδα μου. Εξαιρετικά τιμητικό. Μάλιστα χαρακτήρισε το ανέβασμα του «Fellini» μας, την καλύτερη σκηνοθεσία έργου του! Σημαντικό τα μάλα, αν αναλογιστεί κανείς ποιοί άλλοι έχουν ανεβάσει Σολδάτο ( Μιχαηλίδης, Χριστοδούλου, Μόρτζος, Αρμένης κλπ) Ηθοποιούς επιλέγω βάσει ρόλων. Θεωρούμαι μάλλον καλός σε αυτό, μια που πέρα από φίλους που μου ζητάνε ηθοποιούς κατάλληλους, έχω κάνει τη διανομή σε πολλά έργα που σκηνοθέτησα ή βοήθησα σκηνοθετικά το ανέβασμα ( Annie, Delete, 7 Zωές , Μυστικός κήπος κλπ) . Κάνω κάθε χρόνο ακρόαση για να ανακαλύπτω νέους ηθοποιούς και βλέπω όσες παραστάσεις θεωρώ σημαντικές, ταξιδεύω συχνά εξωτερικό , για να εμπνευστώ , να οσμιστώ και να βρω νέες ταυτότητες συνεργατών και δικές μου. Το θέατρο εξελίσσεται. Το ακολουθώ. 

Σκηνοθετείτε με ιδιαίτερο και τολμηρό τρόπο. Σας αρέσει να ρισκάρετε; Σκηνοθετώ με το δικό μου θεατρικό σύστημα, το γραμμικό συμβολισμό. Ακολουθώ πιστά το κείμενο, δεν αυθαιρετώ ποτέ και δε διστάζω μπροστά σε τίποτα. Βασικός καθοδηγητής, όπως η Μαριάννα συχνά αστειεύεται , το θεατρικό μου ένστικτο. Κάνω πολύμηνες απαιτητικές πρόβες, θέλω ηθοποιούς ασκημένους ή έτοιμους να ασκηθούν και ο γνώμονας μου είναι η αλήθεια. Με αυτήν πορεύομαι. Ρισκάρω πάντα οικονομικά ( έχω αφιερώσει τα πάντα στον όρο θέατρο και στη δημιουργία) και συμπερασματικά κρίνω πως, αν δε δοκιμαστείς, άρα αν δε ρισκάρεις, δε θα εξελιχθείς-υπάρξεις ποτέ . Κοιτάζω μόνο μπροστά. 

Ασχολείστε με τη σκηνοθεσία, την ερμηνεία και τη μετάφραση. Προτιμάτε κάποιο από τα τρία; 
Είμαι ασκημένος ηθοποιός. Αυτό επιλέγω. Για τα άλλα δύο συνήθως με επιλέγουν. Οι συνθήκες ή οι άλλοι. 

Έχετε συνεργαστεί με σπουδαία ονόματα του ελληνικού θεάτρου και της υποκριτικής. Τι θα λέγατε ότι έχετε αποκομίσει από αυτές τις εμπειρίες;
Εύστοχη ερώτηση. Όταν έχεις συνεργαστεί με την Άννα Συνοδινού, την Ασπασία Παπαθανασίου, τον Δημήτρη Ποταμίτη, τον Γιώργο Μπέλλο, τον Σταύρο Ντουφεξή, τον Στάθη Λιβαθινό, τον Μιχάλη Μπούχλη, τον Γιώργο Μεσσάλα, την Μίρκα Γεμετζάκη, τον Νίκο Χαραλάμπους, τον Peter Oscarson , τον Βαγγέλη Σειληνό, ακόμα και την «ακραία» Μαρία Ξενουδάκη (και άλλους πολλούς στο παρελθόν ) και τα τελευταία χρόνια την Μαριάννα Τολη, τον Chet Walker, την Καίτη Ιμπροχώρη και τον Γιάννη Σολδάτο, δε μπορείς παρά να μάθεις να κρατάς τα σημαντικά που πρεσβεύουν και να τα μεταλαμβάνεις με το δικό σου τρόπο και τη δική σου τοποθέτηση, σε κοινό και ηθοποιούς. Η γνώση και η εμπειρία που μου μετέδωσαν, θα με συντροφεύουν ως την τελευταία μου ανάσα. Παραμένω εσαεί μαθητής.

Τα τελευταία χρόνια είστε υπεύθυνος του θεάτρου « Studio Κυψέλης». Πώς προέκυψε αυτή η επιλογή ; 
Το Studio Κυψέλης το έφτιαξα εγώ με προσωπικά χρήματα ( πολλά για να είμαι ειλικρινής ) για να γίνει ένας κατάλληλος πολυχώρος που να μπορεί πρώτα να έχει έδρα η ομάδα μου οι Θεατρίνων Θεατές, και ακολούθως να φιλοξενεί και στους δύο βασικούς του χώρους πολλές διαφορετικές εκδηλώσεις και η σκηνή να έχει τη δυνατότητα να δεχτεί απαιτητικές παραστάσεις. Φιλοξένησα σημαντικά ονόματα σε μακροχρόνιες σταθερές συνεργασίες ( Στέλλα Μαρή, Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος, Γιάννης Σολδάτος, Σταμάτης Τζελέπης, Μανώλης Δεστούνης, Μαριάννα Τόλη, Μαρία Αλιφέρη, Νίκος Βερλέκης κ.ά.) σε όλα τα είδη κλειστού θεάτρου από musical και όπερα δωματίου ως ακραία μεταμοντέρνα παράσταση και το Διεθνές festival Mosaic. Έφτιαξα, με τη βοήθεια της Δέσποινας Βολίδη και της Γιοβάννας Πρασσίνου, ένα φιλόξενο πολυχώρο που να μπορούν να εκφραστούν όσο γίνεται καλύτερα ( βάσει δυναμικής και σύγχρονου εξοπλισμού ) πολλοί! Συνυπάρχουμε εννιά χρόνια, άρα υπάρχουμε. Υπεύθυνος του χώρου είμαι κατ΄ανάγκη. Ψάχνω πάντα συνοδοιπόρους. Είμαι διαθέσιμος στις συμπορεύσεις και απαιτητικός στις καλλιτεχνικές αναζητήσεις. 

Τι σας ιντριγκάρει στο επάγγελμά σας; 
Το ρεαλιστικό θέατρο ( ό,τι κι αν πρεσβεύει ένα έργο ) , η πολυμορφία στην έκφραση της θεατρικής τέχνης, η συναναστροφή με πολλούς διαφορετικούς ανθρώπους και το πρωτογενές καθημερινά του θεατρικού αποτελέσματος. Δε θα μπορούσα να κάνω τίποτα άλλο ( ή πιο σωστά, ΔΕΝ θα ήθελα! ) 

Φέτος σκηνοθετήσατε την παράσταση «Λεντς». Πείτε μας λίγα λόγια για το έργο.
Ήταν επιθυμία του Ποταμίτη και της Ροζίτας Σώκου να το κάνω. Δεκαπέντε χρόνια δεν το τολμούσα, κρίνοντας το έργο δύσκολο και ίσως αντιεμπορικό. Φέτος, και πάλι με την παρότρυνση της Ροζίτας, το τόλμησα. Με ένα εξαιρετικό επιτελείο συνεργατών ( Ρόχας , Σχοινάκη, Αλικάκος, Καραγιώργης, Χαλατζίδης, Καρπούζη, Πρασσίνου, Γκουντούμη ) το παρουσιάζουμε δίνοντας στο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη συγκλονιστική μορφή του Λεντς -πραγματική ιστορία- που ακροβατούσε μεταξύ τρέλας και ευφυΐας και προσπαθούσε να καταλάβει τον κόσμο και να τον καταλάβουν. Η παράσταση έχει συγκεντρώσει, ως γνωστόν, εξαιρετικές κριτικές, περισσότερα από 5 sites την έχουν στα must του χειμώνα και έχει μεγάλη ανταπόκριση και στο κοινό. Άλλη μια επιτυχία των Θεατρίνων Θεατές, τολμώ να πω. Αισιοδοξώ να συνεχίσει και του χρόνου! 

Τι σας ελκύουν σε τέτοιου είδους κείμενα και σε εκείνα τα χρόνια που γράφτηκαν;
Η γλώσσα της Ροζίτας πάνω στη φιλοσοφία του Μπύχνερ είναι τόσο σημαντική. Η κραυγή ενός ανθρώπου να τον αποδεχτούν, να τον καταλάβουν και να πάρει τον αρμόζοντα χώρο που του αναλογεί, είναι τόσο σημαντική, πανανθρώπινα διαχρονική που καταλήγει σημερινή! Είναι ένα ακόμα σημαντικό κείμενο και, ναι, αυτό με προκαλεί να το κάνω θεατρική πράξη. Είναι ένα ιδιαίτερο ψυχογράφημα.

Ο τίτλος του έργου προέκυψε αργότερα από τη συγγραφή του;
Ο Μπύχνερ βασίστηκε στις «Σημειώσεις του Πάστορα Όμπερλιν για τον Γιάκομπ Λεντς» και η νουβέλα του ( που θεατροποίησε αριστουργηματικά η Ροζίτα Σώκου) είχε αυτόν ακριβώς τον τίτλο.

Πόσο δύσκολο είναι να προσεγγίσει και να αποδώσει κάποιος την ψυχολογία και τον χαρακτήρα ενός ανθρώπου με ψυχικές διαταραχές; 
Εξαιρετικά. Δεν χρειάζεται μόνο κατανόηση του κειμένου και ψυχιατρικές βασικές γνώσεις αλλά και βαθιά μελέτη της συγκεκριμένης προσωπικότητας για να ξεδιπλωθεί σωστά ο χαρακτήρας , οι εκφάνσεις της τρέλας και η ποικιλομορφία της συναισθηματικής ταυτότητας του ασθενούς. Η μελέτη είναι αμφίδρομη για τον σκηνοθέτη αλλά και τον ηθοποιό που καλείται να ερμηνεύσει αυτό το πλάσμα. Θεωρώ πως ( ακόμα μια φορά ) ευτύχησα στην επιλογή ηθοποιού. Ο Ζαχαρίας Ρόχας είναι ο ιδανικός Γιάκομπ Λεντς. 

Παράλληλα αναλάβατε και τη σκηνοθεσία της παράστασης « Ο Fellini και τα όνειρα των κλόουν» στην οποία πρωταγωνιστείτε στο πλευρό σημαντικών ηθοποιών. Μία πρωτότυπη μουσική κωμωδία. Τι πραγματεύεται;
Τον μυθικό κόσμο του κινηματογράφου, όπως μας τον περιέγραψε ο Fellini μέσα από όλες σχεδόν τις ταινίες του, και μια μυθική διαδρομή ενός τσίρκου που ταξιδεύει στη θάλασσα και το απαρτίζουν «αρτίστες»- stars που συνεργάστηκαν με τον μεγάλο σκηνοθέτη. Ο Μαστρογιάννι, η Έκμπεργκ, η Τζουλιέττα Μασσίνα, η Κλαούντια Καρντινάλε, η Σάντρα Μίλο, ο Ρομπέρτο Μπενίνι, συναντιούνται μαζί με τον δαιμόνιο Fellini και μας παρουσιάζουν περίφημες σκηνές από ταινίες του, δεμένες αριστοτεχνικά από τον Γιάννη Σολδάτο με τη μορφή του vaudeville musical -ενός αγνώστου θεατρικού είδους για την Ελλάδα- πλημμυρισμένο από τραγούδια, χορό, κέφι και εικαστικό πλουραλισμό (υπέροχο σκηνικό και 110 κοστούμια από την Γιοβάννα Πρασσίνου ) και με ένα ιδανικό επιτελείο ηθοποιών που οι περισσότεροι αποτελούν τη βασική μου θεατρική ομάδα. Ένα τέτοιο παράτολμο φιλόδοξο εγχείρημα δε θα είχε αυτό το αποτέλεσμα εάν δεν εκτελείτο σκηνικά από τους Αλέξανδρο Αθανασίου, Λίλη Τέγου, Ωραιοζήλη Καραγιαννίδου, Μαρία Δρακοπούλου, Σοφία Μπεράτη, Ζωρζέτ Μιρόν, Γιάννο Θεοδούλου, Ελένη Μπέη, Κωνσταντίνο Μενούνο, Σωτήρη Αντωνίου και στο πιάνο τη συνθέτρια ( άνθρωπο ορχήστρα την χαρακτήρισε σωστά ο Σταύρος Ξηντάρας ) Νίκη Γκουντούμη. Η παράσταση χαρακτηρίστηκε από την Χαρά Μπακονικόλα επιτευγματική και θαρρώ πως είναι! 

Με ποιόν τρόπο περιγράφονται οι ταινίες του σπουδαίου αυτού σκηνοθέτη;
Με απλό, κατανοητό αλλά συνάμα γλαφυρό. Ο Γιάννης Σολδάτος χρησιμοποιεί το εύρημα ενός ακόμα αστείου που σκαρώνει ο Fellini στους ηθοποιούς του, την …. κηδεία του και από εκεί τους παρασύρει σε ένα ταξίδι με πλοίο κατά το οποίο, όλοι μαζί σαν πολύχρωμοι κλόουν, ονειρεύονται και τραγουδούν…  Αυτό το υπέροχο ταξίδι της ζωής ύμνησε και ο Fellini σε όλες τις ταινίες του. Εξαίρετο κείμενο. Μια ολόκληρη εποχή. Κανείς δε θα μπορούσε να το αποδώσει καλύτερα από τον Γιάννη Σολδάτο!

Σκοπός του έργου είναι να ξαναζωντανέψουν οι κινηματογραφικοί μυθικοί ήρωες των έργων του; 
Ναι , μαζί με τις υπέροχες «καπιτάλε» σκηνές τους, τις πιο γνωστές, και να τους γνωρίσουμε μαζί με την προσωπικότητα του τρυφερού ονειροπόλου Fellini. 

Τα επόμενα σας σχέδια ποια είναι; 
Την άνοιξη θα παρουσιάσουμε με την Καίτη Ιμπροχώρη το « Η Κάρεν Στόουν δε μένει πια εδώ» γιορτάζοντας τα δεκάχρονα της θεατρικής ομάδας Θεατρίνων Θεατές σε συνδυασμό με ένα λεύκωμα που επιμελείται ο Γιάννης Σολδάτος και η Έφη Βενιανάκη, που θα το συνοδεύει cd με τραγούδια από παραστάσεις μας τα οποία αποδίδουν ηθοποιοί και γνωστοί τραγουδιστές  
( Μαριάννα Τόλη, Πένυ Ξενάκη, Τζίνα Φωτεινοπούλου, Καίτη Ιμπροχώρη, Φίλιππος Κωνσταντίνος, Νικόλας Καραγιαούρης, Γιάννης Φίλιας, Άντεια Ολυμπίου, Playgrround Collectiv, Ισμήνη Καλέση κ.ά) .